Op 1 januari 2025 treedt de Wet aanpassing geschillenregeling en verduidelijking ontvankelijkheidsvereisten enquêteprocedure (Wagevoe) in werking. Met deze wet wordt beoogd de doelmatigheid en effectiviteit van de geschillenregeling te verbeteren door middel van de aanpassing van procedurele onderdelen.
De huidige geschillenregeling blinkt niet uit in effectiviteit en wordt daardoor in de praktijk nauwelijks gebruikt. Een vordering tot overdracht van aandelen had alleen kans van slagen indien van een aandeelhouder niet langer gevergd kon worden om aandeelhouder te blijven vanwege gedragingen van een andere aandeelhouder in die hoedanigheid (uittreding) of als door gedragingen van een aandeelhouder (in die hoedanigheid) zijn aandeelhouderschap niet langer kon worden geduld (uitstoting). De geschillenregelingsprocedure wordt – in vergelijking met de enquêteprocedure – weinig gevoerd.
Met de inwerkingtreding van de Wagevoe wordt aan de hiervoor besproken bezwaren van de huidige geschillenregeling tegemoetgekomen. De nieuwe regeling verruimt bijvoorbeeld de gronden waarop en aan wie de verschillende onderdelen van de geschillenregelingsprocedure kunnen worden toegewezen en komt de hoedanigheidseis van aandeelhouder voor uittreding en uitstoting te vervallen. Zo kunnen bijvoorbeeld gedragingen van een aandeelhouder (die tevens bestuurder is) in zijn hoedanigheid van bestuurder in de beoordeling worden betrokken.
Daarnaast wordt de Ondernemingskamer de bevoegde instantie om dergelijke kwesties te behandelen, in plaats van de rechtbank. Een belangrijk verschil is dat hierdoor tegen een beschikking van de Ondernemingskamer geen hoger beroep meer mogelijk is, maar uitsluitend cassatie. Uiteindelijk heeft dit tot gevolg dat de doorlooptijd van deze procedure(s) aanzienlijk wordt versneld. De nieuwe wet regelt namelijk dat de uitstotingsprocedure, de procedure tot gedwongen overgang van stemrecht en de uittredingsprocedure voortaan ieder als verzoekschriftprocedure worden gevoerd. Voor deze procesrechtelijke wijziging in een verzoekschriftprocedure is gekozen omdat de door dit wetsvoorstel beoogde efficiëntie van de geschillenregeling zo beter wordt bereikt (zie MvT, Kamerstukken II 2023-24, 36 469, nr. 3, p. 8).
Bovendien wordt de geschillenregeling verruimd in de zin dat certificaathouders met een vergelijkbare positie als aandeelhouders een geschillenregelingsprocedure kunnen starten. Onder de huidige regeling kunnen certificaathouders namelijk wél een enquêteprocedure maar geen geschillenregelingsprocedure starten. Hier komt vanaf 1 januari 2025 met de inwerkingtreding van de Wagevoe dus verandering in.
De regels van de huidige geschillenregeling blijven van toepassing ten aanzien van zaken waarin een uittredings- uitstotingsvordering, een verzoek tot prijsbepaling van de aandelen of een enquêteverzoek is ingesteld en waarin de dagvaarding of het verzoek vóór 1 januari 2025 is betekend c.q. is ingediend. De Ondernemingskamer besliste reeds eerder dat voor een anticiperende toepassing van de Wagevoe geen ruimte is (OK 8 april 2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:1278).
Met de invoering van de Wagevoe worden veel bezwaren uit de praktijk ten aanzien van de huidige geschillenregeling weggenomen. Met name met het loslaten van het hoedanigheidscriterium en de kortere doorlooptijden van de procedure(s) wordt de nieuwe geschillenregeling per 1 januari 2025 doelmatiger en efficiënter.
Vragen over corporate litigation? Neem contact op met Wim van Meegdenburg of een van onze andere ondernemingsrechtspecialisten.
Advocaat & Partner