Corporate Advisory & Litigation

Kwalificeren de overeenkomsten die fabrikant Stellantis met dealers en reparateurs van verschillende automerken (waaronder Citroën, Opel, DS en Peugeot) sloot als franchiseovereenkomsten? Deze vraag stond centraal in een recent arrest van het gerechtshof Amsterdam. Deze kwalificatie kan grote gevolgen hebben voor de wettelijke bescherming die de autodealers en reparateurs in dit geval toekomt. Het hof beantwoordt de vraag, net zoals de rechtbank, afwijzend: er is geen sprake van een uniforme formule, dus geen franchiseovereenkomst. Wat is een franchiseovereenkomst? De franchiseovereenkomst is een bijzondere overeenkomst die sinds 2021 wordt geregeld in de Wet franchise. De Wet franchise beoogt de franchisenemers als zwakkere partij te beschermen. Dit uit zich in de uitgebreide informatieverplichting die nu op franchisegevers rust en aanzienlijke rechten, zoals instemmingsrechten, die franchisenemers toekomen. Om deze wettelijke bescherming te krijgen, moet de overeenkomst kwalificeren als franchiseovereenkomst. Daarbij moet volgens de wet (artikel 7:911 BW) aan de volgende elementen worden voldaan: Het moet gaan om een overeenkomst waarbij de franchisegever aan de franchisenemer: tegen vergoeding; het recht verleent en de verplichting oplegt om een franchiseformule op de door de franchisegever aangewezen wijze te exploiteren voor; de productie of verkoop van goederen dan wel het verrichten van diensten. Hoewel partijen in deze zaak de overeenkomsten als ‘distributieovereenkomst’ hadden bestempeld, gaat het bij de kwalificatie niet om de benaming of titel die partijen voor hun overeenkomst hanteren, maar om de concrete invulling van de overeenkomst door partijen.   Kernpunt: de franchiseformule De kern van franchise is dat de franchisegever een franchiseformule heeft en hij franchisenemer het recht geeft en de verplichting oplegt om hun onderneming te exploiteren volgens deze franchiseformule. Kenmerkend voor de franchiseformule is dat deze bepalend is voor de uniforme identiteit en uitstraling van de franchiseondernemingen. Een franchiseformule omvat in ieder geval: een handelsmerk, model of handelsnaam, huisstijl of tekening en knowhow. Hof Amsterdam: geen franchiseformule In deze zaak heeft Stellantis in de overeenkomsten aan de dealers het niet-exclusieve recht toegekend om tegen bepaalde voorwaarden nieuwe voertuigen van de merken Opel, Peugeot, DS en Citroën te verkopen, waarbij de dealers aan allerlei eisen moeten voldoen, waaronder eisen voor de inkoop en verkoop van de producten en werkprocessen. Voor de reparateurs geldt dat zij als ‘erkend’ reparateur garantie-, onderhouds- , en reparatiewerkzaamheden mochten uitvoeren. Het Hof sluit niet uit dat er dealers tussen zitten die het dealerschap uitoefenen conform voorschriften van Stellantis en hun bedrijf exploiteren conform een zekere uniforme uitstraling, maar dat met name bij een aantal grote dealers hier geen sprake van is. De grote dealers zijn (regionaal) bekend om hun eigen naam en reputatie en opereren voor hun klanten met een eigen identiteit die ze presenteren op hun websites. Deze identiteit is niet primair verbonden met – of afhankelijk van een uniforme identiteit en uitstraling van de dealers van een bepaald merk van Stellantis. Ook zijn er dealers die dealerschappen hebben buiten Stellantis, wat zich moeilijk laat verenigen met een uniforme identiteit en uitstraling van een formule van Stellantis. Het gaat deze bedrijven niet zozeer om een bepaalde formule die ze willen exploiteren, maar om de auto’s en accessoires die zij willen verkopen, aldus het hof. Het hof concludeert dat er geen sprake is van franchiseovereenkomsten, vanwege het gebrek aan een uniforme franchiseformule. Dit geldt voor zowel de overeenkomsten met de dealers, als reparateurs. Selectieve distributie Het Hof kwalificeert de overeenkomsten als selectieve distributieovereenkomsten. Stellantis stelt namelijk criteria vast voor de selectie van de distributeurs (dealers en reparateurs), waaronder de verplichting om specialisten in dienst te nemen, bepaalde voorraadvereisten en de service na verkoop te verrichten volgens bepaalde normen. Een groot verschil tussen distributie en franchise is dat distributieovereenkomsten niet wettelijk worden geregeld. Daardoor komen distributeurs dus niet dezelfde wettelijke bescherming toe als franchisenemers. De kwalificatie van overeenkomsten kan dus grote invloed hebben op de onderlinge rechten en verplichtingen en de mate van bescherming die de wet jou biedt. Heb je vragen over jouw franchise- of distributieovereenkomst? Neem dan contact op met Thomas Timmers of Sophie ten Broecke.

Blockchain: meer dan een hype Blockchain wordt vaak geassocieerd met cryptocurrencies zoals Bitcoin en dat is slechts deels terecht. De blockchain-technologie heeft namelijk een veel bredere reikwijdte. In de M&A wereld biedt blockchain een disruptieve kracht die traditionele processen kan transformeren. Van het stroomlijnen van due diligence tot het tokeniseren van eigendom(sbewijzen). Blockchain biedt concrete voordelen die niet alleen tijd en kosten besparen, maar ook zekerheid en transparantie vergroten. Voor M&A-professionals, investeerders en ondernemers is blockchain niet langer een futuristisch concept, maar een strategisch instrument dat de manier waarop transacties worden uitgevoerd fundamenteel kan veranderen. Vanwege de potentie van blockchain maken wij ook binnen La Gro gebruik van deze innovatieve toepassing. In 2019 werd La Gro (Benjamin Niemeijer) genomineerd voor de Gouden Zandloper voor de uitgifte van aandeelcertificaten via blockchain-technologie. Wat is blockchain en hoe werkt het? Blockchain is een digitaal en decentraal grootboek, vergelijkbaar met een digitale database. Op de blockchain kunnen handelingen op een veilige en transparante manier worden geregistreerd. Elke handeling vormt een ‘blok’ van code. Zodra een blok vol is, wordt het toegevoegd aan een keten van vorige blokken. Vandaar de term ‘blockchain’. Deze keten van gegevensblokken wordt gedeeld en gevalideerd door een netwerk van gebruikers. Dit zorgt ervoor dat gegevens niet gemanipuleerd kunnen worden. Dit maakt blockchain betrouwbaar en transparant en biedt een enorme zekerheid over de juistheid van de gegevens. Toepassing van blockchain in M&A Blockchain kan potentieel een belangrijke rol spelen binnen het M&A-proces, waarin traditioneel veel tijd wordt besteed aan het analyseren en controleren van gegevens en waarin zekerheid over de juistheid van die gegevens cruciaal is. Tokenization: het nieuwe tijdperk van eigendomsoverdracht Een van de meest disruptieve toepassingen van blockchain in M&A is tokenization. Tokenization is het digitaliseren van eigendom(sbewijzen) (zoals aandelen, vastgoed of andere activa) in de vorm van tokens op een blockchain. Dit proces biedt een niveau van zekerheid en efficiëntie dat traditionele methoden (zoals notariële akten en aandeelhoudersregisters) niet kunnen evenaren. Slimme contracten: automatisering van kritieke processen Slimme contracten (smart contracts) zijn digitale overeenkomsten die automatisch worden uitgevoerd zodra vooraf vastgelegde voorwaarden zijn vervuld. In het M&A-proces kunnen slimme contracten onder andere worden ingezet voor escrow-regelingen (het automatisch vrijgeven van gelden zodra aan bepaalde voorwaarden is voldaan) en earn-out-afspraken (relevante informatie voor de berekening van earn-outs kan op de blockchain worden vastgelegd). Stel dat een earn-out afhankelijk is van de omzet van een overgenomen bedrijf. Door omzetgegevens op de blockchain te registreren, hebben alle betrokken partijen toegang tot dezelfde, onveranderlijke gegevens, waardoor manipulatie onmogelijk wordt. Dit biedt alle partijen zekerheid, voorkomt grotendeels discussies over de juistheid van de cijfers en versnelt de afwikkeling van de earn-out. Snellere en betrouwbare due diligence Het due diligence-proces is vaak een van de meest tijdrovende onderdelen van een M&A-transactie. Blockchain kan dit proces aanzienlijk versnellen door onder andere transparantie (gegevens worden gedeeld via een blockchain-gebaseerde data room, waar alle partijen toegang hebben tot dezelfde, onveranderlijke informatie) en betrouwbaarheid (omdat gegevens op de blockchain niet kunnen worden gemanipuleerd, kunnen kopers en verkopers vertrouwen op de juistheid van de informatie). Dit betekent dat due diligence niet alleen sneller verloopt, maar ook minder foutgevoelig is. Voor M&A-professionals betekent dit een aanzienlijke besparing in tijd en kosten, terwijl de kwaliteit van het proces verbeterd wordt. Disruptieve waarde van blockchain voor M&A Toepassing van blockchain in M&A is ook om de volgende aspecten relevant en waardevol: Efficiëntie en kostenbesparing: het ouderwetse proces van het bijhouden van aandeelhoudersregisters en het opstellen van leveringsaktes is tijdrovend, duur en gevoelig voor menselijke fouten. Een aandeelhoudersregister raakt kwijt, is onvolledig of de leveringsakte bevat verkeerde nummers. Blockchain kan de noodzaak van tussenpersonen zoals notarissen elimineren, waardoor transactiekosten drastisch worden verlaagd. Betrouwbaarheid, transparantie en zekerheid: een blockchain-gebaseerd register is up-to-date, onveranderlijk en middels een goed systeem altijd benaderbaar en te raadplegen. Dit voorkomt situaties waarin (aandeelhouders)registers onvolledig of verouderd zijn. Flexibiliteit: voor bedrijven die regelmatig kleine plukjes (gecertificeerde) aandelen willen overdragen (bijvoorbeeld bij werknemersparticipaties of belangen in een fonds) biedt blockchain een snelle en veilige oplossing. Decentralisatie: geen afhankelijkheid meer van centrale partijen zoals notarissen of banken. Onveranderlijkheid: gegevens op de blockchain zijn permanent en kunnen niet worden gemanipuleerd. Toegankelijkheid: blockchain maakt het mogelijk om eigendom en activa wereldwijd te verhandelen, zonder de beperkingen van traditionele systemen. Een concreet voorbeeld: via blockchaintechnologie kunnen certificaten van aandelen binnen enkele seconden worden overgedragen tegen minimale kosten. Dit maakt het voor startups en andere bedrijven eenvoudiger om investeerders aan te trekken, zelfs voor kleine bedragen, omdat de transactiekosten verwaarloosbaar zijn en eigendomsrechten direct worden vastgelegd. Conclusie: blockchain als strategisch instrument Blockchain is niet langer een hype, maar een technologie die klaar is om de wereld van fusies en overnames te transformeren. Van het tokeniseren van eigendom tot het automatiseren van contracten en het versnellen van due diligence, de voordelen zijn duidelijk en concreet. Voor M&A-professionals betekent dit niet alleen een efficiënter proces, maar ook een concurrentievoordeel in een steeds sneller veranderende markt. Studio M&A La Gro Heeft u vragen over de toepassingen van blockchain in M&A? Of wilt u meer weten over hoe deze technologie uw transacties kan verbeteren? Kom dan naar ons event Studio M&A La Gro op 19 juni 2025 en ontdek hoe blockchain uw M&A-processen kan transformeren. Houd ook onze website en verdere posts in de gaten.

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft de potentie om de wereld van fusies en overnames (M&A) te transformeren. Van deal sourcing tot due diligence en post-merger integratie – AI-technologieën bieden mogelijkheden om onder andere processen te versnellen en risico’s te analyseren. Ook bij de juridische aspecten van een deal is er met AI grote winst te behalen. Sinds begin 2025 maakt ook La Gro gebruik van het Large Language Model (LLM) van Saga Legal (www.sagalegal.io) en verkennen we de toegevoegde waarde van AI en LLM-modellen. In dit artikel gaan we in op hoe AI het M&A-landschap zou kunnen veranderen en wat dit voor de toekomst van dealmaking zou kunnen betekenen. Twee voorbeelden die we hierbij behandelen zijn due diligence en post-merger integratie. Due Diligence Het due diligence-proces is doorgaans een tijdrovend en arbeidsintensief onderdeel van een M&A-transactie. Dit kernonderdeel van de transactie zou versneld en verbeterd kunnen worden door AI. AI is namelijk in staat grote datasets in een fractie van de tijd analyseren. AI-systemen kunnen duizenden documenten in korte tijd doorzoeken, categoriseren en een concrete analyse van geven. Door gebruik te maken van LLM’s kan AI potentiële risico’s en red flags identificeren in juridische documenten en financiële verslaglegging. Onze verwachting is dat AI bovendien de kans op fouten vermindert door consistente en grondige analyses, wat professionals weer meer ruimte geeft voor controle en verbetering. Post-merger integratie De post-merger integratie is cruciaal voor het realiseren van de  volledige potentie van de fusie/overname en de synergie voordelen. Na een transactie zal AI een rol kunnen spelen bij het stroomlijnen van deze integratie. Na een overname kan AI helpen bij de integratie van systemen en processen. AI-tools kunnen potentiële synergiën tussen fuserende ondernemingen opsporen, zowel op operationeel als financieel vlak. De verschillende processen kunnen geautomatiseerd worden gestroomlijnd en op elkaar afgestemd en zelfs de alignment van eventuele culturele verschillen kan worden gefaciliteerd. Dit zorgt voor een soepele overgang en minimaliseert verstoringen. Voordelen van AI in M&A De integratie van AI in het M&A-proces kan tal van voordelen bieden. De voordelen worden niet alleen op het juridisch vlak behaald, maar ook andere vlakken in een M&A traject. Denk aan deal sourcing en waarderingsprocessen. Denkbaar is dat AI-tools op deze vlakken zouden kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld voor het analyseren van marktgegevens en bedrijfsprofielen. AI heeft de potentie om in een fractie van de tijd duizenden bedrijven te screenen. Door automatisering van tijdrovende taken zoals documentanalyse en dataverwerking, kunnen M&A-professionals zich concentreren op onder andere het strategische werk. Automatisering zou kunnen leiden tot snellere trajecten en lagere voorbereiding- en transactiekosten. AI-systemen zijn bovendien minder gevoelig voor menselijke fouten of emoties en kunnen consistenter grote hoeveelheden data analyseren. De data verkregen door geavanceerde analytics en voorspellende modellen kunnen voordelen bieden bij het nemen van beslissingen. AI stelt professionals in staat om grotere datasets te analyseren en meer complexe scenario’s door te rekenen. Uitdagingen en aandachtspunten Naast de potentiële voordelen, zijn er ook uitdagingen van AI in M&A die aandacht verdienen. De effectiviteit van AI-systemen is afhankelijk van de kwaliteit en kwantiteit van de beschikbare data. Onvolledige of onjuiste data leiden mogelijk tot verkeerde conclusies en het gebruik van gevoelige bedrijfsinformatie in AI-systemen vereist robuuste beveiligingsmaatregelen en compliance met privacywetgeving zoals de AVG. Het gebruik van AI brengt zorgen met zich mee over privacy en gegevensbeveiliging. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze voldoen aan alle relevante regelgeving. Hoewel AI waardevolle inzichten kan bieden, blijft menselijke expertise – in elk geval voorlopig – cruciaal voor de juiste interpretatie en toepassing van deze inzichten in de context van een specifieke transactie. Het gebruik van AI in besluitvorming roept bijvoorbeeld vragen op over transparantie, verantwoordelijkheid en potentiële bias in algoritmes. Toekomst van AI in M&A De rol van AI in M&A zal naar verwachting alleen maar toenemen. Naarmate de technologie zich verder ontwikkelt, zullen naar verwachting de toepassingen en voordelen maar ook de betrouwbaarheid van AI toenemen. AI-modellen zullen naar alle verwachting steeds beter worden in het voorspellen van dealuitkomsten, synergiën en integratie-uitdagingen alsmede in drafting van overeenkomsten. LLM-technologieën zullen verder evolueren, waardoor de analyse van ongestructureerde data zoals contracten en bedrijfscommunicatie nog nauwkeuriger kan worden. Het is verder niet ondenkbaar dat we een toenemende integratie kunnen zien van AI met andere technologieën zoals blockchain voor verbeterde transparantie en beveiliging in dealprocessen. AI zou in de toekomst een rol kunnen spelen bij het ondersteunen of zelfs gedeeltelijk automatiseren van onderhandelingsprocessen. AI-gedreven tools voor het monitoren en optimaliseren van post-merger integratie zullen steeds geavanceerder worden. Naar alle verwachting zal AI voorlopig niet stoppen met evolueren en blijft het nieuwe mogelijkheden bieden voor innovatie in M&A. Conclusie AI heeft de potentie om de wereld van M&A op fundamentele wijze te transformeren. Door processen te versnellen, risico’s nauwkeuriger in kaart te brengen en nieuwe inzichten te bieden, kan het gebruik van AI ertoe leiden dat de taken, de focus en de aard van de werkzaamheden van M&A-professionals verandert. De integratie van AI in M&A brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van onder andere datakwaliteit, privacy en ethiek. Vanwege de potentie van AI maken wij ook binnen La Gro gebruik van AI. Met behulp van SAGA – een speciaal voor de advocatuur ontwikkeld LLM platform (www.sagalegal.io) – zijn wij in staat de voordelen van het gebruik van AI te benutten en lopen we hiermee voorop. Studio M&A La Gro Heeft u vragen over de impact van AI op fusies en overnames in het bijzonder en over de toekomst van M&A in het algemeen? Kom dan op 19 juni 2025 naar de tweede editie van Studio M&A. Houd onze website en verdere posts in de gaten.

Inleiding Sinds 2013 is het voor NV’s en BV’s wettelijk mogelijk om te kiezen tussen een monistisch (one-tier) of dualistisch (two-tier) bestuursmodel. Voor stichtingen en verenigingen is dit nog niet wettelijk geregeld, hoewel het in de praktijk al veelvuldig voorkomt. In dit artikel leggen wij uit wat beide bestuursmodellen inhouden en hoe deze te implementeren zijn voor stichtingen en verenigingen. Wat is een one-tier board eigenlijk? Bij een one-tier (monistisch) bestuursmodel zitten de bestuurders en toezichthouders samen in één orgaan. Dit is sinds 2013 wettelijk geregeld voor de besloten vennootschap (art. 2:239a BW) en de naamloze vennootschap (art. 2:129a BW). De uitvoerende bestuurders zijn dan verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding, terwijl de niet-uitvoerende bestuurders toezicht houden. Dit verschilt van het traditionele Nederlandse two-tier (dualistisch) model waarbij de bestuurders en commissarissen in aparte organen zitten. In het Handelsregister herkent u een one-tier board niet aan die term zelf, maar aan de aanduiding “uitvoerend” of “niet-uitvoerend” bij de geregistreerde bestuurders. Waarom kiezen voor een monistisch bestuursmodel? Betere informatie-uitwisseling De toezichthouders zitten direct aan tafel bij belangrijke beslissingen en hebben toegang tot dezelfde informatie als de bestuurders. Hierdoor kunnen ze beter toezicht houden en sneller meedenken over belangrijke keuzes. Snellere besluitvorming Omdat alle bestuurders in één orgaan zitten, verloopt de besluitvorming vaak sneller. Er zijn minder formele stappen nodig om goedkeuring te krijgen voor belangrijke beslissingen. Aantrekkelijker voor internationale partners Als u internationaal actief bent of buitenlandse bestuurders of investeerders zoekt, kan een one-tier board voordelen bieden. Dit model wordt wereldwijd vaker gebruikt en is voor veel buitenlandse partijen herkenbaar. Waarom kiezen voor een dualistische bestuursmodel? Duidelijke scheiding tussen bestuur en toezicht Het traditionele model met een apart bestuur en een raad van commissarissen biedt een heldere scheiding van verantwoordelijkheden, wat kan bijdragen aan beter toezicht. Onafhankelijk toezicht Doordat commissarissen op afstand staan van de dagelijkse bedrijfsvoering, kunnen ze objectiever toezicht houden op het bestuur. Vertrouwdheid in de Nederlandse context Het dualistische model is diep verankerd in de Nederlandse bestuurscultuur, waardoor veel organisaties vertrouwd zijn met de rollen en verantwoordelijkheden. Huidige stand van zaken voor een one-tier board bij een vereniging of stichting Op 1 juli 2021 trad de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) gedeeltelijk in werking. Deze wet voorziet in een wettelijke grondslag van het monistisch bestuursmodel voor de verenigingen (art. 2:44a BW) en stichtingen (art. 2:291a BW). Belangrijk om te weten: de bepalingen over het monistisch bestuursmodel voor verenigingen en stichtingen zijn nog niet in werking getreden. De inwerkingtreding is uitgesteld tot een nader bij koninklijk besluit te bepalen datum, namelijk wanneer de technische mogelijkheid is gerealiseerd voor verenigingen en stichtingen om in het handelsregister aan te geven of een bestuurder uitvoerend of niet-uitvoerend is. Een monistisch bestuursmodel bij stichtingen en verenigingen Hoewel de wetsvoorstellen van artikelen 2:44a BW en 2:291a BW voor het monistische bestuursmodel bij stichtingen en verenigingen nog niet van kracht zijn, worden dergelijke structuren in de praktijk al veelvuldig toegepast (Kamerstukken II 2015/16, 34491, nr. 3). Veel stichtingen en verenigingen hanteren bestuurlijke modellen met een dagelijks en een algemeen bestuur. Bovendien is het raadzaam om, ondanks het feit dat de artikelen nog niet in werking zijn getreden, om de daarin opgenomen verplichtingen nu al na te leven. Deze verplichtingen omvatten (Kamerstukken II 2018/19, 34491, nr. 9): Er moet een statutaire grondslag zijn voor de verdeling van taken over uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders; De toezichthoudende taak kan niet worden ontnomen aan niet-uitvoerende bestuurders; Het voorzitterschap van het bestuur kan uitsluitend worden toebedeeld aan een niet-uitvoerende bestuurder; De vaststelling van de bezoldiging van uitvoerende bestuurders kan niet worden toebedeeld aan uitvoerende bestuurders; Uitvoerende bestuurders nemen niet deel aan de besluitvorming over de vaststelling van de bezoldiging van uitvoerende bestuurders; De niet-uitvoerende bestuurders moeten natuurlijke personen zijn. Kortom, hoewel de wettelijke bepalingen voor het monistische bestuursmodel bij stichtingen en verenigingen nog niet formeel van kracht zijn, is de invoering ervan in de praktijk al mogelijk. Het is essentieel om de hierboven genoemde verplichtingen na te leven en duidelijke afspraken in de statuten vast te leggen. Dit draagt niet alleen bij aan rechtszekerheid, maar ook aan een transparante en evenwichtige taakverdeling binnen het bestuur. Tot slot: een bewuste keuze maken Of u nu kiest voor het monistische of dualistische model, het belangrijkste is dat u een bewuste keuze maakt die past bij uw organisatie. Bij het kiezen tussen een monistisch of dualistisch bestuursmodel, overweeg de volgende factoren: De grootte van uw organisatie (bij kleinere organisaties kan een one-tier board efficiënter zijn) Uw internationale activiteiten Hoe snel uw markt verandert (in dynamische markten kan snellere besluitvorming een voordeel zijn) De huidige bestuurscultuur en bereidheid tot verandering Eventuele sectorspecifieke wetten (sommige sectoren staan geen one-tier board toe) Beide bestuursmodellen hebben hun eigen voordelen en aandachtspunten. Wilt u meer weten over de voor- en nadelen van een one-tier board voor uw specifieke situatie? Of overweegt u een overgang naar dit bestuursmodel? Neem dan contact op met Pien Kets, Walther Schravendeel of één van onze andere specialisten voor een adviesgesprek.

In de dynamische wereld van startups en innovatieve bedrijven speelt venture capital (VC) een cruciale rol in het financieren van groeipotentieel. Maar wat is venture capital precies, hoe werken Venture Capitalists en wat is hun rol in het investeringsecosysteem? In dit artikel ga ik dieper in op de definities, processen en strategieën achter venture capital, evenals de rol die VC speelt in de Nederlandse startup-economie. Dit artikel is het eerste artikel in onze reeks over Venture Capital.  Definitie van Venture Capital Venture capital, ook wel durfkapitaal genoemd, is een vorm van financiering die zich richt op (innovatieve) start-ups en kleine bedrijven met een hoog groeipotentieel. Deze ondernemingen bevinden zich in hun ontwikkelingsfase, zijn in de regel nog niet winstgevend en zijn voor hun verdere groei- en ontwikkelambitie afhankelijk van extern geld. VC-investeerders investeren in deze bedrijven om hun initiële ontwikkeling of snelle groei verder te ondersteunen. Het is belangrijk op te merken dat venture capital zich meestal richt op bedrijven die al enige mate van validatie hebben bereikt. Dit kan betekenen dat ze een werkend product hebben, een initiële klantenbasis, of duidelijk marktpotentieel hebben aangetoond. Venture capitalists investeren zelden in volledig ongeteste ideeën, wat hen onderscheidt van vroegere financieringsbronnen zoals angel investors of de 3F’s (family, friends and fools). Hoe Werkt Venture Capital? Investeerders en Bronnen van Kapitaal Venture capitalists zijn professionele investeerders die hun kapitaal inzetten in bedrijven met een hoog groeipotentieel maar ook een inherent risico. Deze investeerders verkrijgen hun kapitaal uit diverse bronnen, zoals externe investeerders genaamd Limited Partners (LPs) en soms ook uit eigen middelen. LPs kunnen pensioenfondsen, universiteitsendowments, familiekantoren of vermogende particulieren zijn. VC-partijen treden vaak ook gezamenlijk op en in Nederland ook geregeld met door de overheid gefinancierde partijen zoals de Regionale Ontwikkel Maatschappijen (ROM). Het consortium van samenwerkende investeerders neemt dan een gezamenlijke positie binnen een start up. Fasen van Investering Het proces van venture capital investeringen verloopt in meerdere fasen: Investeerders gebruiken hun persoonlijke netwerken, aanbevelingen en online platforms om interessante jonge bedrijven te identificeren (deal sourcing). In de deal screening fase worden startups beoordeeld op basis van criteria zoals marktpotentieel, teamexpertise en innovatie. Een grondige due diligence wordt uitgevoerd om de haalbaarheid en risico’s van de investering te beoordelen. Dit proces omvat een uitgebreide audit van de startup om financiën, operaties, juridische aspecten, marktpositie en meer te evalueren. In de investment committee fase wordt de uiteindelijke beslissing genomen (Final Investment Decision) door een groep van experts en partners. Na de due diligence stelt de venture capital firma in de regel een term sheet en andere relevante documenten op en wordt de deal gestructureerd. Zodra de benodigde stukken zijn ondertekend, wordt de financiering verstrekt middels inbreng van kapitaal in de onderneming (capital deployment). De daadwerkelijke kapitaal investeringen vinden in de praktijk vaak plaats in verschillende rondes/fases, elk met specifieke doelen en voorwaarden. De eerste formele investeringsronde, ook wel bekend als de Seed-ronde richt zich op de productontwikkeling en marktvalidatie. De daarop volgende series A ronde focust zich op het verfijnen van het businessmodel en het versnellen van de groei. Alle rondes (series B en verder) daarna zijn gericht op schaalvergroting en expansie. Elke ronde brengt doorgaans meer kapitaal en hogere waarderingen met zich mee, maar vaak ook strengere eisen aan de prestaties van het bedrijf. Voorwaarden en Risico’s In ruil voor hun financiële investering ontvangen venture capitalists gedeeltelijk eigendom van de onderneming en regelmatig ook inspraak in de bedrijfsvoering. Dit gebeurt dan in de vorm van een bestuurszetel, RvC of anderszins. De investeerders stellen daarnaast in voorkomende gevallen ook andere eisen, zoals het recht op toekomstige investeringen, het recht om hun investering met voorrang terug te krijgen of de mogelijkheid om het bedrijf na een bepaalde periode met winst te verkopen. Venture capital is een risicovolle manier van investeren omdat de bedrijven nog in de beginfase zitten, geen of weinig inkomsten hebben en nog niet hebben bewezen daadwerkelijk succesvol te zullen zijn. De exit-strategie, of de manier waarop de investeerder zijn aandelen kan verkopen, kan daarom onzeker of onduidelijk zijn. Het is cruciaal te begrijpen dat de meeste venture capital-investeringen niet succesvol zijn. VC-firma’s verwachten hun rendement te behalen uit een klein percentage van hun investeringen – vaak slechts 10-20% van hun portfolio. Deze ‘winners’ moeten voldoende rendement opleveren om de verliezen op de andere investeringen te compenseren en nog steeds een aantrekkelijk totaalrendement te genereren. Dit onderstreept de hoge risico-rendementsverhouding in de venture capital-sector. Exit-Strategieën Het doel van de investeerders is om een rendement te behalen op het geïnvesteerde geld. Dit gebeurt meestal door de aandelen te verkopen na een bepaalde periode, gemiddeld tussen 3-7 jaar, via een beursgang, fusie of overname door een ander bedrijf of investeerder. Hoewel beursgangen (IPOs) en overnames de meest voorkomende exit-strategieën zijn, zijn deze sterk afhankelijk van marktomstandigheden en de prestaties van de startup. Niet elk bedrijf zal een succesvolle exit bereiken. Venture capitalists houden dus rekening met verschillende scenario’s en passen hun strategieën aan naarmate het bedrijf evolueert. In sommige gevallen kan een secundaire verkoop van aandelen of een herkapitalisatie een alternatieve exit-route bieden. Rol in de Startup-Economie Venture capital vormt een essentiële financieringsbron voor start-ups en innovatieve bedrijven, vooral wanneer traditionele bankleningen moeilijk te verkrijgen zijn. Het helpt bij de snelle groei en ontwikkeling van deze bedrijven en kan leiden tot exponentiële groei in het hele startup-ecosysteem. Netwerken en relaties spelen een cruciale rol in de deal flow. VCs investeren vaak in startups met oprichters die zij kennen of via aanbevelingen van vertrouwde bronnen. Een sterk netwerk kan de toegang tot hoogwaardige investeringskansen aanzienlijk verbeteren. Netwerken spelen niet alleen een cruciale rol in deal flow, maar beïnvloeden ook de kwaliteit van due diligence en strategische beslissingen. Sterke netwerken stellen VC’s in staat om diepgaande, betrouwbare informatie te verzamelen over potentiële investeringen. Ze faciliteren ook de toegang tot industrie-experts, potentiële klanten en partners, wat de waarde die een VC aan een startup kan toevoegen, aanzienlijk verhoogt. Bovendien kunnen goede netwerken helpen bij het vinden van geschikte executives of bestuursleden voor portfolio-bedrijven. VC-firma’s gevestigd in bloeiende ondernemersregio’s, zoals Silicon Valley, New York, Berlijn, Stockholm of Tel Aviv en dichter bij huis ‘Brainport Eindhoven’, BioScience Park in Leiden, de regio Amsterdam of metropoolregio Den Haag-Rotterdam, hebben in de regel betere toegang tot deal flow dan firma’s in minder actieve gebieden. Genoemde regio’s bieden een rijk ecosysteem van startups, talent en resources. VC-firma’s die zich specialiseren in specifieke sectoren of industrieën hebben een grotere kans op een betere deal flow omdat zij dieper inzicht hebben in de markt en beter in staat zijn om veelbelovende startups te identificeren. Specialisatie kan ook helpen om de due diligence efficiënter te maken en betere investeringsbeslissingen te nemen. De belangrijkste sectoren die VC-investeringen op dit moment aantrekken zijn informatietechnologie, gezondheidszorg/biotechnologie, fintech en consumentenproducten en -diensten Conclusie Samenvattend is venture capital een complex maar essentieel onderdeel van de startup-economie. Door de fasen van de deal flow, de sleutelspelers in het VC-ecosysteem, en de factoren die de deal flow beïnvloeden te begrijpen, kunnen zowel ondernemers als investeerders strategieën ontwikkelen om succesvol te zijn. Het mitigeren van uitdagingen zoals beperkte deal flow, concurrentie onder investeerders, tijdbeperkingen en risicomanagement is cruciaal voor het behalen van succes in de wereld van venture capital. Door het gebruik van technologie, het opbouwen van sterke netwerken, en het implementeren van efficiënte processen kunnen VC-firma’s en ondernemers de dynamiek van de deal flow effectief navigeren en hun kansen op succes verhogen. Met de juiste strategieën en mitigatiemaatregelen kunnen zowel ondernemers als investeerders profiteren van de potentieel hoge rendementen die venture capital te bieden heeft. Contact Heeft u vragen over de bad leaver of good leaver clausules of wilt u van gedachten wisselen? Neem dan contact op met Mathijs Arts, Reinoud van Ginkel of een van onze andere Fusies en Overname (M&A) specialisten.

Op 1 januari 2025 treedt de Wet aanpassing geschillenregeling en verduidelijking ontvankelijkheidsvereisten enquêteprocedure (Wagevoe) in werking. Met deze wet wordt beoogd de doelmatigheid en effectiviteit van de geschillenregeling te verbeteren door middel van de aanpassing van procedurele onderdelen. Huidige regeling is niet werkbaar voor de praktijk De huidige geschillenregeling blinkt niet uit in effectiviteit en wordt daardoor in de praktijk nauwelijks gebruikt. Een vordering tot overdracht van aandelen had alleen kans van slagen indien van een aandeelhouder niet langer gevergd kon worden om aandeelhouder te blijven vanwege gedragingen van een andere aandeelhouder in die hoedanigheid (uittreding) of als door gedragingen van een aandeelhouder (in die hoedanigheid) zijn aandeelhouderschap niet langer kon worden geduld (uitstoting). De geschillenregelingsprocedure wordt – in vergelijking met de enquêteprocedure – weinig gevoerd. Wat wijzigt er onder de Wagevoe? Gronden en hoedanigheidseis Met de inwerkingtreding van de Wagevoe wordt aan de hiervoor besproken bezwaren van de huidige geschillenregeling tegemoetgekomen. De nieuwe regeling verruimt bijvoorbeeld de gronden waarop en aan wie de verschillende onderdelen van de geschillenregelingsprocedure kunnen worden toegewezen en komt de hoedanigheidseis van aandeelhouder voor uittreding en uitstoting te vervallen. Zo kunnen bijvoorbeeld gedragingen van een aandeelhouder (die tevens bestuurder is) in zijn hoedanigheid van bestuurder in de beoordeling worden betrokken. Bevoegde instantie Daarnaast wordt de Ondernemingskamer de bevoegde instantie om dergelijke kwesties te behandelen, in plaats van de rechtbank. Een belangrijk verschil is dat hierdoor tegen een beschikking van de Ondernemingskamer geen hoger beroep meer mogelijk is, maar uitsluitend cassatie. Uiteindelijk heeft dit tot gevolg dat de doorlooptijd van deze procedure(s) aanzienlijk wordt versneld. De nieuwe wet regelt namelijk dat de uitstotingsprocedure, de procedure tot gedwongen overgang van stemrecht en de uittredingsprocedure voortaan ieder als verzoekschriftprocedure worden gevoerd. Voor deze procesrechtelijke wijziging in een verzoekschriftprocedure is gekozen omdat de door dit wetsvoorstel beoogde efficiëntie van de geschillenregeling zo beter wordt bereikt (zie MvT, Kamerstukken II 2023-24, 36 469, nr. 3, p. 8). Verruiming voor certificaathouders Bovendien wordt de geschillenregeling verruimd in de zin dat certificaathouders met een vergelijkbare positie als aandeelhouders een geschillenregelingsprocedure kunnen starten. Onder de huidige regeling kunnen certificaathouders namelijk wél een enquêteprocedure maar geen geschillenregelingsprocedure starten. Hier komt vanaf 1 januari 2025 met de inwerkingtreding van de Wagevoe dus verandering in. Let op het overgangsrecht De regels van de huidige geschillenregeling blijven van toepassing ten aanzien van zaken waarin een uittredings- uitstotingsvordering, een verzoek tot prijsbepaling van de aandelen of een enquêteverzoek is ingesteld en waarin de dagvaarding of het verzoek vóór 1 januari 2025 is betekend c.q. is ingediend. De Ondernemingskamer besliste reeds eerder dat voor een anticiperende toepassing van de Wagevoe geen ruimte is (OK 8 april 2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:1278). Conclusie Met de invoering van de Wagevoe worden veel bezwaren uit de praktijk ten aanzien van de huidige geschillenregeling weggenomen. Met name met het loslaten van het hoedanigheidscriterium en de kortere doorlooptijden van de procedure(s) wordt de nieuwe geschillenregeling per 1 januari 2025 doelmatiger en efficiënter. Vragen over corporate litigation? Neem contact op met Wim van Meegdenburg of een van onze andere ondernemingsrechtspecialisten.