& Commercial Litigation

In de afgelopen maanden zijn de nodige retailondernemingen failliet gegaan. De wet en een overeenkomst geven u als leverancier mogelijkheden om onbetaalde afgeleverde goederen terug te krijgen. In deze bijdrage zal ik ingaan op een relatief onbekende wettelijke mogelijkheid om geleverde zaken terug te krijgen of alsnog betaling te ontvangen. Dit betreft het recht van reclame. Recht van reclame Een leverancier kan geleverde goederen terugvorderen als de factuur onbetaald is gebleven. Om de goederen terug te vorderen moet de afnemer in verzuim zijn. In de praktijk is een afnemer in verzuim, nadat de betalingstermijn is verstreken. Bij onduidelijkheid kan voor de zekerheid een ingebrekestelling worden verstuurd. De leverancier roept het recht van reclame in door middel van een schriftelijke verklaring. Gevolg Het inroepen van het recht van reclame heeft tot gevolg dat de koopovereenkomst wordt ontbonden. Belangrijker is dat het inroepen van het recht van reclame goederenrechtelijke werking heeft. Dit betekent dat u als leverancier weer juridisch eigenaar wordt van de zaak. U kunt als eigenaar de goederen opeisen bij de afnemer of diens curator. Een curator heeft overigens de wettelijke mogelijkheid om de goederen voor de faillissementsboedel te behouden. Daarvoor dient hij binnen een redelijke termijn tot betaling over te gaan of daarvoor zekerheid te stellen. Recht van reclame tijdig inroepen Het recht van reclame moet worden ingeroepen binnen één van de twee wettelijke vervaltermijnen. Het recht vervalt pas als beide termijnen zijn verstreken. De eerste vervaltermijn is zes weken na opeisbaarheid van de koopprijs. In de praktijk is de koopprijs, ondanks een overeengekomen betalingstermijn, direct opeisbaar. De tweede termijn is 60 dagen vanaf de dag, nadat de zaken zijn afgeleverd bij de afnemer. Na afloop van deze termijnen kan geen beroep meer worden gedaan op het recht voor reclame. Het is dus van belang om dit tijdig te doen. Rechten van derden Onder omstandigheden zal het recht van reclame niet tot het gewenste effect leiden. Dit is met name het geval als de afnemer de zaak binnen de normale bedrijfsvoering aan een derde heeft verkocht en afgeleverd. Deze derde wordt beschermd, voor zover hij niet hoefde te verwachten dat het recht van reclame zou worden uitgeoefend. Overige mogelijkheden Naast het recht van reclame zijn er diverse wettelijke en contractuele mogelijkheden om te bewerkstelligen dat in geval betaling uitblijft de schade voor de leverancier wordt beperkt. Daarbij kunt u denken aan (o.a.) eigendomsvoorbehoud, bankgarantie, retentierecht of andere zekerheidsrechten. Contact Heeft u vragen over dit onderwerp of wilt u van gedachten wisselen neem dan contact op met Gerben Barendregt van website of één van onze andere specialisten.

Met de opkomst van elektrische auto’s kiezen steeds meer mensen voor een duurzamer en milieuvriendelijker vervoersmiddel. Echter wat gebeurt er als de prestaties van een elektrische auto niet voldoen aan de verwachtingen die door de verkoper zijn geschetst? Recentelijk heeft de Hoge Raad (HR) een uitspraak gedaan die meer duidelijkheid geeft over de rechten van kopers van elektrische auto’s. De Zaak: Jaguar I-PACE De zaak die voor de Hoge Raad kwam, betrof een elektrische auto, de Jaguar I-PACE, die door een zakelijke klant was aangeschaft. De verkoper had een actieradius van ‘tot 480 kilometer’ opgegeven, gebaseerd op de WLTP-norm (Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedure). Echter, na de aankoop bleek dat de auto slechts een actieradius van ongeveer 300 kilometer haalde. Deze teleurstellende prestatie leidde tot ontevredenheid bij de koper en uiteindelijk tot een juridische strijd over de vraag of de auto voldeed aan de conformiteitsnormen van art. 7:17 lid 2 BW. Beslissing van de Hoge Raad De kern van de zaak was of de auto voldeed aan de redelijke verwachtingen van de koper die hij op basis van de mededelingen van de verkoper mocht hebben. Het gerechtshof stelde vast dat de koper op basis van de verstrekte informatie mocht verwachten dat de auto onder normale rijomstandigheden een veel hogere actieradius zou hebben dan de daadwerkelijk behaalde 300 kilometer. Dit verschil van 35% werd door het hof significant genoeg geacht om te concluderen dat de auto niet voldeed aan de koopovereenkomst. De Hoge Raad bevestigde deze uitspraak. Er werd geoordeeld dat de verkoper de indruk had gewekt dat de auto een actieradius van 480 kilometer zou halen, terwijl in werkelijkheid een veel lagere actieradius werd bereikt. Dit leidde ertoe dat de koper de overeenkomst terecht kon ontbinden, omdat de auto niet aan de overeenkomst voldeed en de verkoper het gebrek niet wilde of niet kon herstellen. Het advies van de Advocaat-Generaal Het is interessant dat de Advocaat-Generaal (AG) een ander advies heeft gegeven en de zaak anders beoordeelde dan de uiteindelijke beslissing van de HR. De AG vond dat de koper rekening had moeten houden met een variërende actieradius, afhankelijk van de omstandigheden zoals vermeld in de verkoopdocumentatie en de algemene voorwaarden. Volgens de AG had de koper expliciet of impliciet moeten aangeven dat een actieradius van 300 kilometer in de winter onaanvaardbaar was, en had de verkoper deze eisen moeten erkennen en aanvaarden. De Hoge Raad kwam echter tot een andere conclusie. Zij oordeelde dat de door de verkoper vermelde actieradius van 480 kilometer bij normale rijomstandigheden significant afweek van de daadwerkelijk behaalde actieradius van 300 kilometer. Hierdoor voldeed de auto niet aan de verwachtingen van de koper en was de ontbinding van de koopovereenkomst gerechtvaardigd. Juridische Implicaties Deze uitspraak bevestigt dat verkopers verantwoordelijk zijn voor de nauwkeurigheid van hun claims over de prestaties van hun voertuigen. Volgens artikel 7:17 lid 2 BW moet een verkochte zaak, gelet op de aard van de zaak en de mededelingen van de verkoper, de eigenschappen bezitten die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. In dit geval heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de Jaguar I-PACE niet aan deze verwachting voldeed vanwege het significante verschil tussen de geadverteerde en de werkelijke actieradius​​. Conclusie Deze uitspraak biedt een belangrijke les voor verkopers: wees nauwkeurig over de producten die worden verkocht. Verkopers moeten precies en transparant zijn in hun communicatie over producteigenschappen om juridische geschillen te vermijden. In de praktijk kan dit leiden tot meer gedetailleerde en voorzichtige advertenties en mogelijk zelfs tot herziening van verkoopstrategieën om aan de wettelijke eisen te voldoen. Voor de volledige uitspraak zie ECLI:NL:HR:2024:980.  Heeft u vragen over dit onderwerp of wilt u van gedachten wisselen? Neem dan contact op met Pien Kets of een van onze andere advocaten Commercial Contracten en Commercial Litigation.

De Europese Unie (EU) is volop bezig met het invoeren van nieuwe wetgeving om haar groene doelstellingen onder de Green Deal te behalen. Een voorbeeld hiervan is het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), waaronder importeurs van koolstofintensieve goederen van buiten de EU meer verplichtingen wordt opgelegd. Wat is het CBAM precies en wat voor gevolgen heeft het voor importeurs? CBAM[1] is ingevoerd om ‘koolstoflekkage’ tegen te gaan. Koolstoflekkage is het fenomeen waarbij productie van koolstofintensieve producten wordt verplaatst naar landen met minder strenge klimaatregels – vaak buiten de EU – zodat, ondanks de inspanningen van de EU, er nog steeds geen reductie van CO2-uitstoot plaatsvindt bij de productie. Hoewel deze landen soms gunstigere tarieven bieden voor het vervaardigen van koolstofintensieve goederen, heeft het verplaatsen van de productie naar landen buiten de EU vaak tot gevolg dat er per saldo meer CO2 wordt uitgestoten. Onder het CBAM wordt er een eerlijke prijs gezet op de koolstof die wordt uitgestoten tijdens de productie van koolstofintensieve producten die zijn vervaardigd buiten de EU, maar door de lidstaten van de EU worden geïmporteerd. Op deze wijze wordt er een gelijkwaardige koolstofprijs betaald voor binnenlandse en ingevoerde producten. Dit creëert een gelijk speelveld tussen Europese en niet-Europese producenten. Daarnaast worden ook niet-Europese landen aangemoedigd om een schonere industriële productie van de koolstofintensieve goederen te bewerkstelligen. Het CBAM is onderdeel van het plan van de EU om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% te verminderen, ook wel bekend als het ‘Fit for 55’ pakket. CBAM-goederen; toepassingsbereik Het CBAM is van toepassing op de import van bepaalde koolstofintensieve goederen: cement, ijzer en staal, aluminium, meststoffen, elektriciteit en waterstof (“CBAM-goederen”).  De volledige lijst van goederen waarop het CBAM van toepassing is, is te vinden Bijlage I van het CBAM. Het CBAM is van toepassing wanneer de CBAM-goederen worden ingevoerd in het douanegebied van de EU. Het CBAM wordt gefaseerd ingevoerd. Vanaf oktober 2023 tot en met december 2025 dienen importeurs elk kwartaal te rapporteren hoeveel CO2 er is uitgestoten bij de productie van de geïmporteerde CBAM-goederen. Meer in het bijzonder dient er te worden gerapporteerd over de hoeveel CBAM-goederen zijn ingevoerd, hoeveelheid directe en indirecte intrinsieke emissies van deze geïmporteerde CBAM-goederen en de koolstofprijs die betaald is in het land van oorsprong van de intrinsieke emissies. Hoe er precies gerapporteerd dient te worden, is te vinden in de uitvoeringsverordening van het CBAM.[2] Vanaf 2026 dienen importeurs die CBAM-goederen willen importeren een toelating aan te vragen, voordat zij CBAM-goederen mogen importeren. Daarnaast moeten importeurs van CBAM-goederen CO2-certificaten aankopen om de CO2 die is uitgestoten bij de productie van de CBAM-goederen te corrigeren. De prijs van deze certificaten zal gelijk zijn aan de prijs van CO2-emissierechten in de EU. Bedrijven die niet voldoen aan de verplichtingen onder het CBAM kunnen worden beboet door de betreffende lidstaat. Contact Benieuwd wat het CBAM voor u betekent? Neem dan contact op met Lennart Hoeksema of een van onze specialisten uit ons ESG team.   [1] Verordening EU 2023/956. [2] Uitvoeringsverordening (EU) 2023/1773.  

Per 1 januari 2023 is de overgangsperiode voor de nieuwe Franchisewet verstreken. Per die datum zijn dus ook de laatste artikelen van de nieuwe Franchisewet van kracht en dienen alle franchiseovereenkomsten in overeenstemming te zijn met de Franchisewet. In deze bijdrage wordt ingegaan op de “standstill-periode”. Om het geheugen op te frissen: de franchisegever moet ten minste vier weken voor het sluiten van de franchiseovereenkomst bepaalde informatie verstrekken aan de beoogde franchisenemer. Die termijn van vier weken is bedoeld als een termijn voor beraad voor de beoogd franchisenemer waarbij de beoogd franchisenemer over alle informatie beschikt om tot een weloverwogen besluit te kunnen komen over het al dan niet ondertekenen van de aangeboden franchiseovereenkomst. Informatie omvat bijvoorbeeld een concept van de franchiseovereenkomst en een franchise handboek. Deze termijn van vier weken wordt de “standstill-periode” genoemd. Tijdens deze standstill-periode mag de franchisegever geen wijzigingen aanbrengen in het ontwerp van de aan de beoogd franchisenemer voorgelegde franchiseovereenkomst (tenzij de wijziging tot voordeel van de franchisenemer strekt), geen overeenkomst sluiten met de franchisenemer en mogen geen betalingen of andere betalingen met het oog op de aanstaande franchiserelatie van de franchisenemer worden gevraagd. Wat als de franchisegever zich niet houdt aan de standstill-periode? Op 15 maart 2023 heeft de rechtbank Noord-Holland een uitspraak gedaan in een kwestie waarbij een franchiseovereenkomst is ondertekend binnen de standstill-periode van (tenminste) vier weken. In deze procedure vorderde de franchisegever betaling van een aantal facturen van de franchisenemer. De franchisenemer verweert zich met de stelling dat de franchisegever zich niet heeft gehouden aan de standstill-periode van vier weken. De franchisenemer vordert vernietiging van de franchiseovereenkomst. De infomatie was door de franchisegever op 25 mei 2021 aan franchisenemer verschaft. Op 11 juni 2021 is de franchiseovereenkomst door beide partijen ondertekend voor akkoord. De franchiseovereenkomst zou op 1 oktober 2021 in werking treden. Kort nadat de franchiseovereenkomst in werking was getreden, bleek de franchisenemer diverse facturen niet te willen betalen. De franchisegever maakte een incassoprocedure aanhangig bij de rechtbank Noord-Holland om de facturen te innen. De franchisenemer verweerde zich met een beroep op schending van de standstill-periode door de franchisegever. Er was immers geen termijn van vier weken in acht genomen tussen het verstrekken van de informatie en de ondertekening van de franchiseovereenkomst. De franchisenemer vorderde vernietiging van de franchiseovereenkomst. De franchisegever betwistte dat zij de verplichte standstill-periode niet in acht had genomen, omdat de franchiseovereenkomst weken na de ondertekening pas in werking trad. De overeenkomst trad namelijk in werking op 1 oktober 2021, 16 weken na het verstrekken van de informatie. De termijn van vier weken was volgens de franchisegever dus ruim in acht genomen. De rechtbank ging daar niet in mee. De kantonrechter oordeelde dat uit artikel 7:914 lid 1 BW duidelijk blijkt dat de informatie vier weken voor het sluiten van de overeenkomst moet worden verstrekt. Aangezien partijen de franchiseovereenkomst op 11 juni 2021 hadden ondertekend, was de overeenkomst op die datum gesloten. De verplichte standstill-periode van vier weken was dus volgens de kantonrechter niet nageleefd.  De rechter oordeelde dat de franchisenemer de facturen van de franchisegever niet verschuldigd was en dat de franchiseovereenkomst werd vernietigd. Gevolg van deze vernietiging is dat de franchiseovereenkomst wordt geacht nooit te hebben bestaan. De facturen die voortvloeien uit die franchiseovereenkomst waren daarom niet verschuldigd. Er was namelijk geen grondslag meer voor de betaling van die facturen. De franchisegever werd ook veroordeeld in de proceskosten. Conclusie: Vergeet de standstill-periode niet! Contact Heeft u vragen over de nieuwe Franchisewet of de ‘standstill-periode’? Neem dan contact op met Thomas Timmers of een andere specialist. 

We zien regelmatig dat aannemers de uitvoering van het werk schorsen, als facturen niet (tijdig) betaald worden. Aan de andere kant wil de opdrachtgever soms (nog) niet betalen voor werk dat nog niet klaar is, of voor werk wat niet (helemaal) conform de opdracht is uitgevoerd. Met als gevolg dat het werk stil kan komen te liggen en (mogelijk) niet meer op tijd opgeleverd kan worden. Mag je als aannemer het werk stil leggen? Wat zijn de rechten en plichten als aannemer wat dat betreft? Maatregelen uit de UAV In de UAV, de Uniforme Administratieve Voorwaarden, staan de regels waarin de opdracht tot aanneming van werk, de uitvoering door de aannemer van het door de opdrachtgever opgedragen werk, wordt geregeld. De UAV worden al tientallen jaren gebruikt als algemene voorwaarden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. In de UAV staan verschillende regelingen met betrekking tot kostenvergoeding, zoals betalingen in termijnen of met een voorschot, zodat materiaal besteld kan worden. Ook staan er maatregelen in die partijen kunnen nemen als niet aan bepaalde verplichtingen, zoals het tijdig betalen van de facturen of het niet voortvarend uitvoeren van het werk, wordt voldaan. Schriftelijke aanmaning Een opdrachtgever en aannemer sluiten voorafgaand aan een bouwproject een contract, een wederkerige overeenkomst. Dit betekent dat beide partijen over en weer iets moeten doen, moeten presteren: het werk moet betaald worden en het werk moet tijdig en deugdelijk worden uitgevoerd. Wordt hier niet aan voldaan, dan betekent dit niet direct dat de aannemer het werk mag stilleggen, of dat de opdrachtgever niet meer hoeft te betalen. Als de UAV 2012 of de UAV-GC 2005 van toepassing zijn, mag de aannemer het werk pas stilleggen als de opdrachtgever gedurende een bepaalde periode, ondanks een schriftelijke aanmaning met vermelding van de mogelijkheid van schorsing, in gebreke blijft met de tijdige betaling van de aanneemsom. Omgekeerd is de opdrachtgever onder omstandigheden niet gebonden aan (data van) betaaltermijnen als de stand van het werk niet overeen komt met de termijnfacturen. Proportionele opschorting Opschorting is het ‘paardenmiddel’ in de UAV. De aannemer legt dan tijdelijk het werk stil. De aannemer kan de opdrachtgever daarmee onder druk zetten om alsnog te betalen, maar die maatregel is niet zonder risico. Als de aannemer namelijk ten onrechte schorst, dan is deze zelf in verzuim. Bovendien moet de opschorting proportioneel zijn en in verhouding staan tot de gestelde betaalachterstand van de opdrachtgever. Kortom: leg het werk alleen stil als de betalingsachterstand, ook na aanmaning, héél ernstig is. Opschorting bij termijnbetalingen Ook de betalingsregeling die voorafgaand aan het bouwproject overeen is gekomen, bepaalt of en hoe u kunt opschorten. Bij termijnbetalingen moet de opdrachtgever betalen nadat de aannemer het werk voor die termijn deugdelijk hebt uitgevoerd. Zolang de aannemer het werk voor die termijn niet of niet goed heeft uitgevoerd, is de opdrachtgever niet verplicht te betalen en is opschorten van het werk in dat geval niet gerechtvaardigd. Gevolgen in verzuim zijn Als de aannemer het werk zonder opeisbare vordering stil legt, dus als het betreffende deel van de aanneemsom nog niet verschuldigd is, dan komt de aannemer daarmee zelf in verzuim. De opdrachtgever kan dan niet in verzuim raken zolang de aannemer nog niet gedaan heeft wat hij moest doen voor die termijn, óók niet als de daarop betrekking hebbende factuur niet betaald wordt. Bent u als aannemer in verzuim, dan kan dit de opdrachtgever het recht geven om de overeenkomst te ontbinden en het werk te laten afronden door een andere aannemer. Bovendien heeft de opdrachtgever dan mogelijk recht op een schadevergoeding. Bijvoorbeeld als de opdrachtgever door uitstel van de oplevering een tijdelijke woon- of bedrijfsruimte voor een langere periode moet huren en daardoor extra kosten maakt. Of als de opvolgende aannemer duurder is, de redelijke extra kosten om het werk conform overeenkomst af te ronden kunnen dan als schadevergoeding aan de opdrachtgever verschuldigd zijn. Ook kan de aannemer een boete verschuldigd zijn als het werk door de schorsing later wordt opgeleverd dan overeengekomen. Leg het werk niet zomaar stil Leg het werk daarom niet te snel stil als de opdrachtgever niet (tijdig) betaald. Kijk eerst of de opdrachtgever wellicht een reden heeft om de aannemer (tijdelijk) niet te betalen. En kijk of de aannemer een opeisbare vordering tot betaling heeft. Heeft de aannemer een opeisbare vordering, kijk dan of de aannemer voldoet aan de vereisten voor opschorting en of het stilleggen in de gegeven omstandigheden proportioneel is en in verhouding staat tot de betalingsachterstand. Neem geen onnodige risico’s en overleg eerst met een advocaat. De advocaten van La Gro hebben tientallen jaren ervaring in de bouw- en vastgoedsector en zijn gespecialiseerd in de verschillende bouwcontracten. Zij werken onder andere voor aannemers, architecten, bouwbegeleiders, overheden, woningcorporaties en projectontwikkelaars. Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op voor een nadere kennismaking!

Hoewel de partijen bij een overeenkomst met betrekking tot de verkoop een pand hebben afgesproken dat de koper het pand uiterlijk op 31 december 2011 zou afnemen, mocht de koper er volgens de Hoge Raad vanuit gaan dat hij ook ná die datum aan zijn verplichtingen kon voldoen. Verzuim Als een partij bij een overeenkomst niet of te laat aan zijn verplichtingen voldoet, dan is zij aansprakelijk voor de schade die de andere partij als gevolg daarvan lijdt. Deze aansprakelijkheid treedt in vanaf het moment waarop de schuldenaar in verzuim is. Voordat sprake is van verzuim, zal de schuldeiser de schuldenaar in de regel in gebreke moeten stellen. Deze ingebrekestelling heeft als doel om de schuldenaar een laatste termijn te bieden waarin de schuldenaar alsnog aan zijn verplichtingen kan voldoen, zonder dat de schuldenaar aansprakelijk is voor de eventuele schade van de schuldeiser. Fatale termijn Voor verzuim is niet altijd een ingebrekestelling vereist. Verzuim kan ook intreden, als de partijen een bepaalde termijn hebben afgesproken, waarbinnen de verplichtingen moet worden voldaan. Niet iedere termijn heeft een zodanige werking: enkel als een termijn kwalificeert als een “fatale termijn” levert een overschrijding van die termijn verzuim van de schuldenaar op en is geen ingebrekestelling vereist. Als de termijn echter zó moet worden opgevat als dat de schuldeiser niet eerder dan vóór het einde van die termijn hoeft te presteren, dan levert een overschrijding van die termijn evenwel geen verzuim op. In dit laatste geval zal de schuldeiser de schuldenaar alsnog in gebreke moeten stellen, wil hij de schuldenaar kunnen aanspreken voor eventuele schadevergoeding. Met betrekking tot termijnen in overeenkomsten die zien op de nakoming van de verplichtingen van de partijen, is de hoofdregel dat dergelijke termijnen als fatale termijnen kwalificeren. De schuldenaar zal in de regel feiten en omstandigheden moeten stellen en bewijzen die aantonen dat er géén sprake was van een fatale termijn en dat hij dus niet in verzuim is met het voldoen van zijn verplichtingen. Hoge Raad Het arrest van de Hoge Raad van 31 januari 2020 is een voorbeeld van een geval waarin geen sprake was van een fatale termijnoverschrijding, ondanks het feit dat de overeenkomst een termijn stelde waarbinnen moest worden gepresteerd. In dit geschil hadden de koper en de verkoper afgesproken dat de koper uiterlijk 31 december 2011 het pand van de verkoper zou afnemen. De koper heeft dit uiteindelijk niet gedaan. Hoewel het hof Arnhem-Leeuwarden – met bekrachtiging door de Hoge Raad – erkende dat de woorden “uiterlijk 31 december 2011” in algemeen spraakgebruik “niet later dan 31 december 2011” betekenen, hoeft dat niet altijd zo te zijn. In dit geval was dat ook niet zo en de Hoge Raad overwoog dan ook dat er gelet op de omstandigheden van het geval geen sprake was van een fatale termijnoverschrijding. De koper mocht er volgens de Hoge Raad vanuit gaan dat hij ook ná 31 december 2011 het pand van de verkoper kon afnemen en was dus nog niet in verzuim. Denk vooruit Een bepaalde termijn in een overeenkomst geldt niet altijd als fatale termijn. In sommige gevallen is er ruimte voor een andere uitleg. Hierbij is niet alleen de overeenkomst maar zijn ook de overige feiten en de omstandigheden van belang. Indien het dus gewenst is dat een partij binnen een bepaalde termijn aan haar verplichtingen voldoet, dan is het van belang dat de termijn duidelijk wordt omschreven. Meer informatie Vragen over contracten en/of de niet nakoming daarvan? Neem contact op met Wim van Meegdenburg of een van onze andere specialisten.