M&A

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft de potentie om de wereld van fusies en overnames (M&A) te transformeren. Van deal sourcing tot due diligence en post-merger integratie – AI-technologieën bieden mogelijkheden om onder andere processen te versnellen en risico’s te analyseren. Ook bij de juridische aspecten van een deal is er met AI grote winst te behalen. Sinds begin 2025 maakt ook La Gro gebruik van het Large Language Model (LLM) van Saga Legal (www.sagalegal.io) en verkennen we de toegevoegde waarde van AI en LLM-modellen. In dit artikel gaan we in op hoe AI het M&A-landschap zou kunnen veranderen en wat dit voor de toekomst van dealmaking zou kunnen betekenen. Twee voorbeelden die we hierbij behandelen zijn due diligence en post-merger integratie. Due Diligence Het due diligence-proces is doorgaans een tijdrovend en arbeidsintensief onderdeel van een M&A-transactie. Dit kernonderdeel van de transactie zou versneld en verbeterd kunnen worden door AI. AI is namelijk in staat grote datasets in een fractie van de tijd analyseren. AI-systemen kunnen duizenden documenten in korte tijd doorzoeken, categoriseren en een concrete analyse van geven. Door gebruik te maken van LLM’s kan AI potentiële risico’s en red flags identificeren in juridische documenten en financiële verslaglegging. Onze verwachting is dat AI bovendien de kans op fouten vermindert door consistente en grondige analyses, wat professionals weer meer ruimte geeft voor controle en verbetering. Post-merger integratie De post-merger integratie is cruciaal voor het realiseren van de  volledige potentie van de fusie/overname en de synergie voordelen. Na een transactie zal AI een rol kunnen spelen bij het stroomlijnen van deze integratie. Na een overname kan AI helpen bij de integratie van systemen en processen. AI-tools kunnen potentiële synergiën tussen fuserende ondernemingen opsporen, zowel op operationeel als financieel vlak. De verschillende processen kunnen geautomatiseerd worden gestroomlijnd en op elkaar afgestemd en zelfs de alignment van eventuele culturele verschillen kan worden gefaciliteerd. Dit zorgt voor een soepele overgang en minimaliseert verstoringen. Voordelen van AI in M&A De integratie van AI in het M&A-proces kan tal van voordelen bieden. De voordelen worden niet alleen op het juridisch vlak behaald, maar ook andere vlakken in een M&A traject. Denk aan deal sourcing en waarderingsprocessen. Denkbaar is dat AI-tools op deze vlakken zouden kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld voor het analyseren van marktgegevens en bedrijfsprofielen. AI heeft de potentie om in een fractie van de tijd duizenden bedrijven te screenen. Door automatisering van tijdrovende taken zoals documentanalyse en dataverwerking, kunnen M&A-professionals zich concentreren op onder andere het strategische werk. Automatisering zou kunnen leiden tot snellere trajecten en lagere voorbereiding- en transactiekosten. AI-systemen zijn bovendien minder gevoelig voor menselijke fouten of emoties en kunnen consistenter grote hoeveelheden data analyseren. De data verkregen door geavanceerde analytics en voorspellende modellen kunnen voordelen bieden bij het nemen van beslissingen. AI stelt professionals in staat om grotere datasets te analyseren en meer complexe scenario’s door te rekenen. Uitdagingen en aandachtspunten Naast de potentiële voordelen, zijn er ook uitdagingen van AI in M&A die aandacht verdienen. De effectiviteit van AI-systemen is afhankelijk van de kwaliteit en kwantiteit van de beschikbare data. Onvolledige of onjuiste data leiden mogelijk tot verkeerde conclusies en het gebruik van gevoelige bedrijfsinformatie in AI-systemen vereist robuuste beveiligingsmaatregelen en compliance met privacywetgeving zoals de AVG. Het gebruik van AI brengt zorgen met zich mee over privacy en gegevensbeveiliging. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze voldoen aan alle relevante regelgeving. Hoewel AI waardevolle inzichten kan bieden, blijft menselijke expertise – in elk geval voorlopig – cruciaal voor de juiste interpretatie en toepassing van deze inzichten in de context van een specifieke transactie. Het gebruik van AI in besluitvorming roept bijvoorbeeld vragen op over transparantie, verantwoordelijkheid en potentiële bias in algoritmes. Toekomst van AI in M&A De rol van AI in M&A zal naar verwachting alleen maar toenemen. Naarmate de technologie zich verder ontwikkelt, zullen naar verwachting de toepassingen en voordelen maar ook de betrouwbaarheid van AI toenemen. AI-modellen zullen naar alle verwachting steeds beter worden in het voorspellen van dealuitkomsten, synergiën en integratie-uitdagingen alsmede in drafting van overeenkomsten. LLM-technologieën zullen verder evolueren, waardoor de analyse van ongestructureerde data zoals contracten en bedrijfscommunicatie nog nauwkeuriger kan worden. Het is verder niet ondenkbaar dat we een toenemende integratie kunnen zien van AI met andere technologieën zoals blockchain voor verbeterde transparantie en beveiliging in dealprocessen. AI zou in de toekomst een rol kunnen spelen bij het ondersteunen of zelfs gedeeltelijk automatiseren van onderhandelingsprocessen. AI-gedreven tools voor het monitoren en optimaliseren van post-merger integratie zullen steeds geavanceerder worden. Naar alle verwachting zal AI voorlopig niet stoppen met evolueren en blijft het nieuwe mogelijkheden bieden voor innovatie in M&A. Conclusie AI heeft de potentie om de wereld van M&A op fundamentele wijze te transformeren. Door processen te versnellen, risico’s nauwkeuriger in kaart te brengen en nieuwe inzichten te bieden, kan het gebruik van AI ertoe leiden dat de taken, de focus en de aard van de werkzaamheden van M&A-professionals verandert. De integratie van AI in M&A brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van onder andere datakwaliteit, privacy en ethiek. Vanwege de potentie van AI maken wij ook binnen La Gro gebruik van AI. Met behulp van SAGA – een speciaal voor de advocatuur ontwikkeld LLM platform (www.sagalegal.io) – zijn wij in staat de voordelen van het gebruik van AI te benutten en lopen we hiermee voorop. Heeft u vragen over de impact van AI op fusies en overnames in het bijzonder en over de toekomst van M&A in het algemeen? Kom dan op 19 juni 2025 naar de tweede editie van Studio M&A. Houd onze website en verdere posts in de gaten.

In de wereld van fusies en overnames fungeert de Letter of Intent (LOI) als een uitstekende wegwijzer voor complexe transacties. Hoewel vaak beschouwd als een niet-bindend document, kan een LOI ingrijpende juridische gevolgen hebben als het niet zorgvuldig wordt opgesteld. Het vroegtijdig inschakelen van een advocaat bij dit proces zal daarom buitengewoon waardevol zijn. Functie De LOI kent vele verschijningsvormen: intentieovereenkomst, memorandum of understanding, heads of agreement, term sheet of zelfs de eenzijdige non-binding offer. Al deze verschijningsvormen dienen als blauwdruk voor onderhandelingen en legt de belangrijkste punten van – de vaak voorlopige – overeenstemming vast tussen partijen. Typische onderwerpen die in een LOI aan bod komen zijn de identificatie van betrokken partijen, een beschrijving van de beoogde transactie, een tijdsplanning voor onderhandelingen, exclusiviteitsafspraken, geheimhoudingsbepalingen en voorwaarden voor due diligence. LOI bindend? Ondanks het ogenschijnlijk niet-bindende karakter van een intentie van partijen, schuilen er verschillende juridische valkuilen die vaak over het hoofd worden gezien. Een van de grootste risico’s is onbedoelde binding. Indien er uit de formulering niet duidelijk blijkt dat het document niet-bindend is, kan geconcludeerd worden dat er wel degelijk sprake is van een bindende overeenkomst. Dit kan resulteren in onverwachte verplichtingen tot nakoming of zelfs schadeclaims. Daarnaast is ook gedeeltelijke binding mogelijk. Sommige bepalingen in een LOI, zoals geheimhoudingsclausules of formkeuzebedingen, zijn juist wel bedoeld om bindend te zijn. Het is van belang om duidelijk aan te geven welke delen bindend zijn en welke niet. Het risico van precontractuele aansprakelijkheid moet daarbij niet worden onderschat. Zelfs als een LOI niet-bindend is, kunnen partijen aansprakelijk zijn voor de schade die ontstaat door het onredelijk afbreken van de onderhandelingen. Exclusiviteitsclausule Een exclusiviteitsclausule in een LOI verplicht partijen om gedurende een bepaalde periode uitsluitend met elkaar te onderhandelen de transactie. Exclusiviteitsbepalingen zijn vaak juridisch bindend en beperken de onderhandelingsvrijheid van partijen. Het is dan ook van groot belang om de reikwijdte en duur van zulke bepalingen zorgvuldig te overwegen en juridisch goed te formuleren. Wanneer er geen duidelijke afspraken zijn over de exclusiviteit kan dit leiden tot frustratie en uiteindelijk zelfs een voortijdig einde van de deal. Dit terwijl dergelijke clausules juist de toewijding van partijen behoort vast te stellen. Het vroegtijdig inwinnen van advies hieromtrent over de juiste redactie en strekking van dergelijke bepalingen, helpt discussies te voorkomen doordat bij het opstellen de gevolgen worden besproken in plaats van achteraf. Het belang van een juridisch adviseur Het inschakelen van een gespecialiseerde advocaat bij het opstellen van een LOI biedt daarnaast tal van voordelen. Een advocaat kan je aan het begin van de onderhandelingsfase een sterkere onderhandelingspositie geven door bepaalde punten scherp te formuleren. Dit voorkomt toekomstige misstanden of later terug onderhandelen op eerder gemaakte afspraken omdat sommige afspraken andere gevolgen hebben dan aanvankelijk verwacht of clausules toch niet zo doordacht blijken te zijn. Bovendien kan een ervaren advocaat al in een vroeg stadium mogelijke risico’s inschatten waardoor deze zoveel mogelijk worden afgehecht in een LOI. Goed juridisch advies zal op de lange termijn in een deal van grote waarde zijn wanneer de koopovereenkomst wordt uit onderhandeld. Zowel qua uitkomst van de transactie in commerciële zin als in het soepel verlopen van een proces. Bovendien is de juridisch adviseur dan eerder bij het traject betrokken en vereenvoudigd dat de vertaalslag naar onderhandelingen en verdere afspraken in de definitieve transactiedocumentatie. Een juridisch adviseur is dus geen overbodige luxe. Conclusie Het vroegtijdig betrekken van een advocaat in een deal zal resulteren in helder geformuleerde LOI en uiteindelijk een soepelere deal. Door het stroomlijnen van het onderhandelingsproces wordt de kans op een succesvolle transactie vergroot en worden de risico’s van de cliënt beperkt. Een slecht opgestelde LOI bevat immers potentieel verborgen aansprakelijkheden en verplichtingen die achteraf problematisch kunnen zijn. Een advocaat betrekken bij het opstellen van een LOI is dus geen overbodige luxe, maar een belangrijk onderdeel bij het overeenkomen van de voor u meest gunstige deal. Contact Mocht u nog vragen hebben naar aanleiding van het artikel kunt u contact op nemen met Reinoud van Ginkel of een van onze andere fusies en overname specialisten van La Gro. Dit artikel is geschreven in samenwerking met Martha Thibeault. Dit artikel is ook gepubliceerd op Brookz. 

ETB A. Hogenes B.V. is gevestigd in Alphen aan den Rijn en is gespecialiseerd in elektrotechniek in combinatie met de energietransitie. Duurzaamheid is daarbij een van de belangrijkste kernwaarde. IJsselstijn Installatietechniek B.V. heeft meer dan 50 jaar ervaring en is gevestigd in Gouda. Gezamenlijk hebben beide familiebedrijven dan ook meer dan 120 jaar ervaring. Hogenes is al sinds 1960 een hoogwaardig specialist op het gebied van het ontwerpen, aanleggen, onderhouden en uitbreiden van elektrotechnische installaties. Deze full service elektrotechniek dienstverlening wordt verleend aan zowel grote als kleine (industriële) bedrijven, woningcorporaties en overheden in de regio Alphen aan den Rijn. Door de samenwerking met IJsselstijn kunnen beide partijen zich verder specialiseren en kunnen ze obstakels op het gebied van de energietransitie uit de weg. Daarnaast bedienen de partijen samen een groter gebied in het Groene Hart, zowel de regio Alphen aan den Rijn als Gouda. Ferdinand Hogenes: “Met deze stap brengen we onze kennis naar een hoger niveau en breiden we onze specialismes uit. Hiermee kunnen we onze gewaardeerde klanten een nog betere dienstverlening bieden en brengen we ons oplossingsgericht advies en ontzorging naar een hoger level.” De juridische advisering, onderhandelingen en vastlegging van de afspraken in de contractsdocumentatie zijn namens Hogenes uitgevoerd door Pieter van den Oord, Mathijs Arts en Reinoud van Ginkel. Contact Voor meer vragen kunt u contact opnemen met Pieter van den Oord, Mathijs Arts, of een van onze andere specialisten van team fusies & overnames. Zij staan u graag te woord.

Een juridische verkenning van de reikwijdte en toelaatbaarheid van de ‘bad leaver’-bepaling. In het complexe landschap van samenwerkings- en aandeelhoudersovereenkomsten zijn termen als ‘good leaver’ en ‘bad leaver’ van cruciaal belang bij het bepalen van de rechten en plichten van vertrekkende aandeelhouders. Leaver-bepaling worden overeengekomen om te waarborgen dat een vertrekkende aandeelhouder niet als (passieve) aandeelhouder achterblijft wanneer de betrokkenheid bij de onderneming wijzigt. Een ‘good leaver’ vertrekt in de regel zonder problemen, terwijl een “bad leaver” vaak het gevolg is van een situatie van conflict of ongewenst vertrek. Deze onderscheidende termen hebben aanzienlijke implicaties, vooral met betrekking tot de overdracht van aandelen en de financiële consequenties daarvan. Door de impact van de gevolgen is het van belang de juridische aspecten goed in beeld te hebben bij het aangaan van een dergelijk beding. In deze bijdrage zullen we de rol belichten van de redelijkheid en billijkheid bij de interpretatie en toepassing van “bad leaver”-bepalingen. Hierbij zullen we ook aanbevelingen geven om duidelijke en objectieve “bad leaver”-bepalingen op te stellen, dit zal later immers kostbare en ingewikkelde procedures kunnen voorkomen. Good leaver vs. Bad leaver Een leaver-bepaling regelt dat een aandeelhouder onder bepaalde omstandigheden verplicht wordt de door hem gehouden aandelen in de onderneming aan te bieden. Een ‘good leaver’ is in de regel een aandeelhouder die de onderneming verlaat zonder vooraf gekwalificeerde redenen van ‘bad’ of ‘early’ leaver. Bijvoorbeeld na afloop van een bepaalde termijn, met wederzijdse goedkeuring, of na pensioen of overlijden c.q. langdurige ziekte. In die gevallen kan de leaver, afhankelijk van de bepalingen in de overeenkomst, verplicht zijn om de aandelen aan te bieden tegen “fair market value” of een vooraf vastgestelde benadering van de reële prijs. Het wordt echter ingewikkelder wanneer de aandeelhouder wordt aangemerkt als een ‘bad leaver’. Afhankelijk van de overeenkomst kan de aandeelhouder in dat geval verplicht zijn om de aandelen over te dragen tegen een contractueel vastgestelde koopprijs die in de regel lager zal liggen dan de ‘fair market value’. De overeenkomst kan zelfs bepalen dat de vertrekkende aandeelhouder niet meer dan de nominale waarde voor zijn aandelen ontvangt. De financiële gevolgen van de kwalificatie als bad leaver en de daarin opgenomen afwikkeling kunnen dus fors nadelig zijn voor de vertrekker. Zo is het mogelijk dat de bad leaver diens aandelen met een aanzienlijke waarde moet aanbieden voor maar slechts één euro of een sterk gereduceerde prijs. Een ‘bad leaver’-bepaling is dan ook vaak een punt van discussie voor partijen. In de rechtspraak leidt dit meer dan eens tot de vraag of deze gedwongen overdracht en de nadelige gevolgen daarvan in overeenstemming zijn met de maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Ook wordt in de literatuur de discussie gevoerd of de bad leaver bepaling moet worden verlaagd op grond van artikel 6:91 BW juncto artikel 6:94 BW omdat deze moet worden aangemerkt als een verkapt boetebeding. Uitleg van de ‘bad leaver’-bepaling Alvorens te kunnen toetsen aan de redelijkheid en billijkheid en de kwalificatie van boetebeding moeten we eerst bepalen hoe de ‘bad leaver’-bepaling moet worden uitgelegd. Net zoals bij elke andere contractuele afspraak geldt in beginsel de contractsvrijheid. Het Gerechtshof Den Haag heeft in een uitspraak van 28 maart 2023[1], benadrukt dat de bepaling niet alleen (zuiver) taalkundig kan worden uitgelegd; in dit geval is de Haviltex-maatstaf van toepassing waarbij er onder andere wordt gekeken naar de bedoeling van de partijen. Het wordt echter lastig om de ‘bad leaver’-bepaling anders uit te leggen naarmate deze objectiever is geformuleerd. Hierbij kan gedacht worden aan een ‘bad leaver’-bepaling die verwijst naar de dringende reden ontslagredenen zoals beschreven in artikel 7:678 BW. In dit geval zal bij de beoordeling of sprake is van een ‘bad leaver’ sneller aansluiting worden gezocht bij de tekst en de wet. Artikel 7:678 BW maakt de bepaling concreter maar creëert tegelijkertijd ook een hoge drempel voor het aannemen van een ‘bad leaver’-situatie. Een duidelijke en objectieve bepaling speelt dus een belangrijke rol bij de uitleg van de ‘bad leaver’-clausule. Het zal echter geen garanties bieden doordat de Haviltex-maatstaf nog altijd van toepassing zal zijn. Redelijkheid en billijkheid of toch een boete? Vervolgens komen we terug bij de vraag hoe ver men kan gaan met de ‘bad leaver’-bepaling in de zin van nadelige financiële gevolgen voor de vertrekker voordat deze in strijd met de redelijkheid en billijkheid wordt geacht. Het lijkt immers niet redelijk om aandelen met een waarde van bijvoorbeeld meer dan € 1 miljoen te moeten aanbieden tegen de nominale waarde van € 1,00. In een geschil bij de rechtbank Den Haag van 20 juni 2018[2] (welke in hoger beroep in stand werd gelaten), werd de vraag gesteld of de voormalige bestuurder van de vennootschap gebonden was aan de ‘bad leaver’-bepaling en daardoor zijn aandelen tegen de nominale waarde moest overdragen. De managementovereenkomst was door de vennootschap beëindigd wegens dringende redenen en de rechtbank zag dit als een gerechtvaardigd ontslag op grond van artikel 7:678 BW. Volgens de managementovereenkomst moest de voormalige bestuurder zijn aandelen overdragen tegen nominale waarde ingeval er sprake was van ontslag als gevolg van een dringende reden. De (voormalige) bestuurder probeerde tevergeefs onder de bepaling uit te komen door een beroep te doen op redelijkheid en billijkheid. De rechtbank gaat echter niet mee in zijn redenering. De rechtbank overweegt dat deze clausule al tijdens de intentieovereenkomst was overeengekomen. Bovendien werd de partij daarbij bijgestaan door specialisten, waaronder advocaten en accountants. Volgens de rechtbank moest de bestuurder dus op de hoogte zijn van de strekking en de (financiële) gevolgen van de bepaling. Voor zover dit niet het geval was, moet dat alsnog voor rekening en risico van de bestuurder komen. Tot slot benadrukt de rechtbank dat de drempel voor het aannemen van dringende redenen hoog is en alleen kan worden aanvaard bij ernstig verwijtbaar gedrag van de bestuurder. Hierdoor komt de rechtbank tot de conclusie dat de voormalige bestuurder gebonden is aan de bepaling en een beroep op de redelijkheid en billijkheid niet slaagt. De verplichte aanbieding van aandelen tegen nominale waarde is dus niet automatisch in strijd met de redelijkheid en billijkheid. Voor wat betreft de kwalificatie van de bad leaver bepaling als een boetebeding zoals bedoeld in artikel 6:91 BW oordeelde de rechtbank in deze uitspraak dat de aanbiedingsverplichting in dit geval niet als zodanig gekwalificeerd kon worden. De verplichting kwam immers voort uit het voordoen van een bepaalde gebeurtenis en niet een tekortkoming in de nakoming van de verbintenis, te kennen het opzeggen van de managementovereenkomst. Daarnaast oordeelde de rechtbank dat een boetebeding zich moet richten op vergoeding van de schade of tot het aansporen van nakoming. Daar zal, evenals deze casus, niet snel sprake van zijn. Ten derde was ook hier de bedoeling van partijen van belang en was er elders in de overeenkomst een andere boetebepaling overeengekomen waaruit de rechter afleidde dat de bad leaver bepaling dan niet als boete zou zijn bedoeld. Een matiging van de bad leaver bepaling op grond van artikel 6:94 BW ging dan ook niet op. De voormalig bestuurder moest dus zijn aandelen volgens de rechter terecht tegen nominale waarde aanbieden. Het uiteindelijke verschil tussen de nominale waarde en de marktwaarde bedroeg in deze zaak bijna € 5.000.000,-. Het belang van een goed geformuleerde bad/good-leaver bepaling is daarmee evident. Conclusie en aanbevelingen Uit het voorgaande blijkt dat de gedwongen overdracht van aandelen tegen nominale waarde als gevolg van een bad leaver bepaling in beginsel mogelijk en toelaatbaar is. Onder welke omstandigheden dit mogelijk is, zal afhangen van de specifieke omstandigheden van het geval. Het is raadzaam voor zowel de vennootschap als de (toekomstige) aandeelhouders om een afgebakende en objectieve ‘bad leaver’-bepaling op te stellen en de gevolgen hiervan duidelijk op te schrijven om onduidelijkheden in de toekomst te voorkomen. Hierbij moet worden gelet op de definitie van ‘bad leaver’ en wanneer dit van toepassing is. De gevolgen zoals de prijs, schadevergoedingen of concurrentiebepalingen moeten uitdrukkelijk worden gespecificeerd. De uitleg en toepassing van de bepaling blijven echter altijd onderworpen aan de Haviltex-maatstaf en daarom is het van groot belang om tijdig juridisch advies in te winnen. Contact Heeft u vragen over de bad leaver of good leaver clausules of wilt u van gedachten wisselen? Neem dan contact op met Mathijs Arts, Reinoud van Ginkel of een van onze andere Fusies en Overname (M&A) specialisten.   [1] ECLI:NL:GHDHA:2023:961 [2] ECLI:NL:RBDHA:2018:7368

Het M&A-team van La Gro heeft de aandeelhouders van VYTAL begeleid en geadviseerd bij de verkoop van een meerderheidsbelang aan de Haagse investeringsmaatschappij BB Capital. De aandeelhouders blijven bij VYTAL betrokken. Het in Alphen aan den Rijn gevestigde VYTAL is een snelgroeiend IT-platform gespecialiseerd in digitale totaaloplossingen voor de sport- en gezondheidsindustrie. VYTAL heeft als missie mensen gezonder er gelukkiger te maken. In 2018 begon Stephan Laurs met VYTAL als voedingsplatform. Met ondersteuning van strategisch adviseurs en investeerders groeide de voedingsapp in de jaren daarna uit tot een innovatief platform met een compleet aanbod waar gebruikers en aanbieders samenkomen. BB Capital is een in Den Haag gevestigde Private Equity-partij met verschillende portfolio-bedrijven. Middels de investering in VYTAL wordt beoogd de unieke marktpositie van VYTAL in Nederland en Europa uit te bouwen. Stephan Laurs, oprichter en CEO van VYTAL: “Met BB Capital aan boord kunnen we onze strategie om uit te groeien tot het alles-in-één platform voor coaches nog effectiever uitrollen. Het is onze missie om een echte vitaliteitsbeweging teweeg te brengen waarbij we onze gebruikers aan de ene kant helpen om vitaal te worden en te blijven, terwijl we onze coaches alle tools geven om gebruikers hierbij te ondersteunen. Van de bedrijfsadministratie tot aan community en marketingondersteuning.” Het M&A-team van LGGA heeft de aandeelhouders van VYTAL bijgestaan bij de verkoop van een meerderheidsbelang en het formuleren en vastleggen van de juiste afspraken voor de toekomstige samenwerking. Deze juridische advisering van de verkopers (oprichter en investeerders) en procesbegeleiding zijn in goed onderling contact met BB Capital en diens adviseurs uitgevoerd door Mathijs Arts. Zie ook: https://bbcapital.nl/bb-capital-neemt-meerderheidsbelang-in-gezondheidsapp-vytal/ https://mena.nl/artikel/bb-capital-investment-neemt-platform-voor-sportcoaches-over/

Vandaag de dag is innovatie de norm. Zakelijke modellen evolueren voortdurend en financieringsinstrumenten spelen daarbij een cruciale rol bij het vormgeven van de zakelijke toekomst. Dit artikel werpt een blik op drie opkomende modellen die de zakelijke en financiële landschappen beïnvloeden. De al wijdverspreide converteerbare lening, de Simple Agreement for Future Equity (SAFE), en de Agreement for Subscription against Advance Payment (ASAP). In deze bijdrage duiken we dieper in op de modellen, onderzoeken we de impact op bedrijven en investeerders en werpen we een licht op de juridische overwegingen die inherent zijn aan deze financiële benaderingen. Converteerbare lening Een converteerbare lening is een financieringsinstrument dat reeds breed bekend is en in grote mate wordt gebruikt door – met name jonge – bedrijven om kapitaal aan te trekken. Het combineert de kenmerken van zowel schuld als eigen vermogen. Dit maakt het aantrekkelijk is voor zowel investeerders als ondernemers. Een converteerbare lening is in de praktijk een lening die op een later tijdstip kan worden omgezet in aandelen van het uitgevende bedrijf. In ruil voor het verstrekken van kapitaal ontvangt de investeerder rentebetalingen gedurende de looptijd van de lening. Op een vooraf bepaald moment, vaak onder specifieke voorwaarden in de overeenkomst, heeft de investeerder en/of de onderneming zelf vervolgens de mogelijkheid om de lening om te zetten in aandelen van de onderneming. Bij het aangaan van een converteerbare lening doen investeerders er goed aan om de voorwaarden voor conversie zorgvuldig bestuderen. Dit omvat het bepalen van het conversiemoment, de conversieprijs en eventuele aanpassingen die kunnen optreden bij bepaalde gebeurtenissen. Denk daarbij aan een nieuwe financieringsronde of zelfs faillissement. Ook is de rangschikking ten opzichte van andere schuldeisers/aandeelhouders van groot belang in geval van faillissement of liquidatie van de onderneming. Tot slot moeten investeerders zich bewust zijn van hun rechten tijdens de looptijd van de lening zoals beschermingsclausules of inspraak in belangrijke beslissingen. Bij het opstellen van de converteerbare lening is duidelijke communicatie van cruciaal belang. Transparantie kan toekomstige geschillen voorkomen en het is daarom goed om alle afspraken vooraf schriftelijk vast te leggen in een juridisch bindend document. Zo dient het uitgevende bedrijf te specificeren hoe het verstrekte kapitaal zal worden gebruikt en zal het hier verantwoording over moeten afleggen tegenover de investeerder. Behalve afspraken over de lening en conversie daarvan moet door partijen ook vooruit worden gedacht aan de situatie na conversie en over de afspraken met betrekking tot de onderlinge rechtsverhouding als aandeelhouders. Simple Agreement for Future Equity (SAFE) Een Simple Agreement for Future Equity is een financieringsovereenkomst tussen een investeerder en een bedrijf, veelal een startup (vaak ook early seed), waarin wordt afgesproken dat de investeerder op een toekomstige datum, in de regel bij een toekomstige financieringsronde, het recht heeft op een bepaald aantal aandelen in de onderneming. In tegenstelling tot converteerbare leningen bevat een SAFE geen rentebetalingen of een vastgestelde looptijd. SAFE’s staan bekend om hun eenvoudige structuur. Dit versnelt het onderhandelingsproces aanzienlijk en drukt daarmee ook de kosten. Voor investeerders en ondernemers die snel willen handelen in de dynamische startupwereld is dit dan ook een aantrekkelijke optie. Een ander voordeel is dat de klassieke risico’s van schuld in veel mindere mate aanwezig zijn, SAFE’s hebben immers geen rentebetalingen of terugbetalingsverplichting. Partijen kunnen echter ook anders besluiten en de SAFE zo vormgeven dat deze niet als schuld maar als eigen vermogen kwalificeert. In Nederland wordt voor de kwalificatie van eigen vermogen echter steeds vaker de ASAP gebruikt. De startup kan daardoor eenvoudiger groeien en investeren en daar komt bij dat SAFE’s investeerders een grotere kans hebben om te profiteren van de waarderingsgroei van een startup. Bij een SAFE legt de investeerder zich namelijk niet vast op de specifieke waardering op het moment van de investering maar wordt slechts een waarderingsmethode gekozen. Ook dit maakt de onderhandelingen hierover eenvoudiger. Door de eenvoudige aard van SAFE’s kunnen startups sneller kapitaal ophalen in vergelijking met meer traditionele financieringsvormen. De administratieve lasten zijn daardoor ook stukken lager. Het bedrijf behoeft nog geen (concrete) waardering waardoor juridische kosten en complexiteit worden verminderd. In tegenstelling tot converteerbare leningen dragen SAFE’s geen rentelasten met zich mee, waardoor startups zich kunnen concentreren op groei in plaats van op het genereren van directe kasstroom. Ondanks al deze voordelen van de SAFE is het wel van cruciaal belang dat de voorwaarden met betrekking tot de conversie, de waarderingsmechanismes en de rechten van de investeerder duidelijk worden vastgelegd. Ondanks de naam brengen SAFE’s echter nog steeds enkele juridische complexiteiten en risico’s met zich mee. Het blijft essentieel dat beide partijen goed geïnformeerd zijn en juridisch advies inwinnen om een solide overeenkomst te waarborgen. Het begrijpen van de kenmerken en juridische implicaties van SAFE’s is een van de sleutels tot een succesvolle en wederzijds voordelige financieringsronde. Agreement of Subscription against Advance Payment (ASAP) Tot slot is er nog de Agreement of Subscription against Advance Payment; oftewel de ASAP-overeenkomst. De ASAP is een variant van de SAFE en geeft een investeerder het recht om aandelen in het kapitaal van de onderneming te verkrijgen tegen onmiddellijke betaling van de emissieprijs. Het betaalde bedrag wordt, in tegenstelling tot de SAFE geboekt als eigen vermogen onder de reserves in plaats van als vreemd vermogen. ASAP-aandelen kunnen in verschillende scenario’s worden uitgegeven. Bijvoorbeeld in het geval van de sluiting van een financieringsronde, overdracht van meer dan 50% van de aandelen, of het optreden van een gebeurtenis zoals een faillissementsaanvraag. Het resterende bedrag van de investering na de uitgifte van ASAP-aandelen wordt geboekt als agio. De procedure voor het uitgeven van ASAP-aandelen omvat een voorafgaande kennisgeving aan de investeerder, waarin details worden verstrekt over het aantal uit te geven aandelen, de datum van uitgifte en bij financieringsrondes of beëindiging, informatie over nieuwe investeerders en de overeengekomen prijzen. Aangezien uitgifte van aandelen medewerking behoeft van de startup worden de belangen van de ASAP-investeerder beschermd door middel van een onherroepelijke volmacht om de ASAP-aandelen uit te geven vóór of uiterlijk bij de sluiting van de nieuwe financieringsronde. Bovendien kan een korting worden toegepast op de berekende emissieprijs als extra veiligheidsmaatregel. Wanneer de onderneming vervolgens winst heeft gemaakt en de algemene vergadering heeft besloten tot een winstuitkering heeft de investeerder een dividendrecht. Dit zal in de regel echter niet gelden voor een interim-dividend. Hierdoor kan de ASAP-investering blijven gelden als eigen vermogen in plaats van vreemd vermogen. Conclusie Deze bijdrage over converteerbare leningen, Simple Agreements for Future Equity (SAFE), en Agreement of Subscription against Advance Payment (ASAP), maakt duidelijk dat de zakelijke wereld zich in een tijd van opmerkelijke transformatie bevindt. Deze overeenkomsten hebben niet alleen de manier waarop kapitaal wordt verworven en beheerd veranderd, maar ook de dynamiek tussen investeerders en ondernemers herzien. Converteerbare leningen, met hun unieke mix van schuld en eigen vermogen, bieden startups een flexibele financieringsroute, terwijl SAFE’s snelheid en eenvoud brengen in de wereld van durfkapitaal. Aan de andere kant illustreert het ASAP-model dat investeringen ook geleidelijk over een langere tijd kunnen worden gedaan. Binnen deze innovatieve benaderingen is een rode draad te vinden: het belang van heldere juridische kaders. Of het nu gaat om het vaststellen van converteerbare leningsvoorwaarden, het definiëren van SAFE-clausules, of het formuleren van transparante subscriptions, juridische precisie is essentieel om succes te waarborgen en geschillen te minimaliseren. Het begrijpen van deze dynamieken en het omarmen van juridisch onderbouwde strategieën zal van cruciaal belang blijven voor bedrijven die streven naar groei en duurzaamheid in een wereld die voortdurend in beweging is. Deze bijdrage is geschreven door Reinoud van Ginkel in samenwerking met Mathijs Arts. Heeft u vragen over de converteerbare lening, de SAFE of de ASAP of wilt u van gedachten wisselen? Neem dan contact op met Mathijs Arts, Reinoud van Ginkel of een van onze andere Fusies en Overname (M&A) specialisten.